انتقاد از معاون وزیر خارجه نگذارید اسنپ بک به تحریم جامعه دانشگاهی

به گزارش خبرآنلاین مهدی زارع زلزله شناس در روزنامه اعتماد نوشت: این موضع ازسوی یک مقام دیپلماتیک موجب تعجب نگارنده به عنوان مخاطب شد.

طبیعی است که هر دیپلماتی باید بداند که عرصه ارتباطات بین‌المللی، عرصه انصاف، عدالت و معرفت و مرام نیست. اینکه کشورهای اروپایی طرف برجام به تعهدات‌شان عمل نکرده‌اند و اساسا به‌هم ریختن روال برجام به دلیل خروج ترامپ از برجام در اردیبهشت ۱۳۹۷ بود و بعد از تجاوز نظامی دشمن در خرداد وتیر ۱۴۰۴ همین اروپایی‌ها نه تجاوز دشمن را محکوم کردند و نه به کمترین تعهدات‌شان عمل کردند، از نکاتی است که همه می‌دانیم، ولی از دیپلمات‌های‌مان انتظاری غیر از نادیده گرفتن مانورهای ناجوانمردانه طرف‌های اروپایی داریم. نکند وزیر خارجه هم مانند معاونش فکر می‌کند؟ 

تورم بالا، مشکلات اقتصادی و کمبود فرصت‌های حرفه‌ای، باعث مهاجرت گسترده دانشجویان و استادان شده است. ‌این روند نشان‌دهنده کاهش بلندمدت سرمایه انسانی کشور است. تحریم‌ها در ایجاد یک محیط محدودکننده موفق بوده‌اند ولی متاسفانه اثرش بر جامعه علمی، سیستماتیک است. 

 فشار اقتصادی باید بر دشمنانی تحمیل شود که کمترین احتمال تسلیم شدن در برابر فشار را دارند و درنتیجه، اثربخشی کلی تحریم‌ها را به عنوان ابزاری برای تغییر سیاسی کاهش می‌دهند. در مورد ایران، این تناقض بین اهداف اعلام ‌شده تحریم‌ها و اثرات عملی آنها مشهود است. کشور توانست در برابر این تحریم‌ها در بخش‌هایی به خوداتکایی دست یابد. بخش‌های علمی هم به حیات خود به‌رغم تحریم‌ها ادامه داده‌اند. البته محدودیت‌های مالی، لجستیکی و اجتماعی موجب افت تحصیلی و پژوهشی شده است. 

محدودیت‌های مالی اعمال شده بر ایران پیامدهای شدیدی برای بخش‌های علمی و دانشگاهی داشته است. زمینه این امر در نیمه آبان ۱۳۸۷ با لغو نقل و انتقالات «یو- ترن» فراهم شد که مانع از پردازش نقل و انتقالات مربوط به ایران که از بانک‌های خارجی غیرایرانی سرچشمه گرفته و به آنها ختم می‌شد، توسط موسسات سپرده‌گذاری ایالات‌متحده می‌شد. این امر با قطع روابط توسط سوئیفت دنبال شد که سیستم پرداخت‌های بانکی جهانی، نقل و انتقالات بین‌المللی پول را تقریبا غیرممکن می‌کرد. این اقدامات عملا بانک‌ها و موسسات ایرانی را از سیستم مالی جهانی حذف کرده است.

این انزوای مالی به رکود شدید اقتصادی و افت سریع ارزش پول ایران، ریال، منجر شده است. مقیاس این کاهش ارزش سرسام‌آور است، به‌ طوری که ارزش ریال از ۳۳۰۰ تومان در برابر دلار امریکا در تیر ۱۳۹۴ به بیش از 100 هزار تومان پس از اعمال مکانیسم ماشه در شهریور ۱۴۰۴ کاهش یافته است. برای جامعه دانشگاهی، این بحران کلان اقتصادی اثر مستقیم و فلج‌کننده‌ای بر بودجه‌های نهادی داشته است. همان‌طور که وزیر علوم اشاره کرد، وقتی بودجه دانشگاه‌های ایران به ارز خارجی ارزیابی شود، اکنون تقریبا ۵۰درصد بودجه سال ۱۳۹۰ است. این کاهش چشمگیر در بودجه به این معنی است که دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی، دیگر قادر به سرمایه‌گذاری در تجهیزات حیاتی و مشارکت‌ با سازمان‌های داخلی و بین‌المللی نیستند.

 آقای دکتر عراقچی! انتظار از شما این است که در گذر کشور از این مرحله، خود و معاونان‌تان فعالانه عمل کنید. نگذارید تحریم‌های قبل از برجام برگردد.